Η πιστοποίηση μεθόδου συγκόλλησης έχει ως σκοπό την «απόδειξη» της καταλληλόλητας μίας μεθόδου συγκόλλησης ως προς την δυνατότητα εφαρμογής της και τις απαιτούμενες μηχανικές ιδιότητες που πρέπει να έχει η σύνδεση (=συγκόλληση).
Το πρώτο αποδεικνύεται κατά τη συγκόλληση ενός δοκιμίου, εφαρμόζοντας μία ή περισσότερες Μεθόδους Μη Καταστροφικών Ελέγχων:
α. ανίχνευση επιφανειακών ασυνεχειών:
Οπτικός έλεγχος, έλεγχος με διεισδυτικά υγρά, έλεγχος με μαγνητικά σωματίδια
β. ανίχνευση εσωτερικών ασυνεχειων:
ραδιογραφικός έλεγχος, έλεγχος με υπερήχους
Το δεύτερο αποδεικνύεται με την υποβολή του δοκιμίου σε εργαστηριακές καταστροφικές δοκιμές όπως: δοκιμές κρούσης, εφελκυσμού και κάμψης, σκληρομέτρηση, μακρογραφικός ή μικρογραφικός έλεγχος.
Οι απαιτούμενοι έλεγχοι, καθώς και τα κριτήρια αποδοχής/ αξιολόγησης όλων των παραπάνω ελέγχων και δοκιμών, ορίζονται από το εφαρμοζόμενο πρότυπο πιστοποίησης της μεθόδου συγκόλλησης.
Τα συνηθέστερα πρότυπα πιστοποίησης μεθόδων συγκόλλησης, τα οποία άπτονται συνήθως του κώδικα σχεδιασμού που απαιτεί μία εργασία είναι η σειρά ευρωπαϊκών προτύπων EN ISO 15614 και το αμερικάνικο πρότυπο ASME IX.
Πέραν αυτών υπάρχουν και άλλα πρότυπα πιστοποίησης ανάλογα με το αντίστοιχο αντικείμενο, όπως τα πρότυπα της σειρά AWS, API 1104, DNV κ.α.
Στο εκάστοτε πρότυπο πιστοποίησης αναφέρονται οι ελάχιστες απαιτούμενες διαστάσεις του δοκιμίου, τα είδη των συγκολλήσεων, η απαιτούμενη έγγραφη τεκμηρίωση κ.α.
Πολλές προδιαγραφές εργασιών προβλέπουν η πιστοποίηση των μεθόδων συγκόλλησης να γίνεται υποχρεωτικά από Ανεξάρτητο Τρίτο Μέρος, το οποίο κάνει ανασκόπηση της προσωρινής Διαδικασίας Συγκόλλησης (preliminary WPS), παρακολουθεί και καταγράφει όλες τις παραμέτρους συγκόλλησης και επιβεβαιώνει τα αποτελέσματα των Μη Καταστροφικών και Καταστροφικών Δοκιμών, ώστε να εκδώσει το Πιστοποιητικό της Μεθόδου Συγκόλλησης (PQR).
Ο συγκολλητής ή οι συγκολλητές που κολλάνε το δοκίμιο του PQR και εφόσον βέβαια όλα τα αποτελέσματα για την πιστοποίηση είναι αποδεκτά, πιστοποιούνται ως συγκολλητές σύμφωνα με το εφαρμοζόμενο πρότυπο (ευρωπαϊκό ή διεθνές) και εκδίδεται ταυτόχρονα και το αντίστοιχο Πιστοποιητικό Συγκολλητή (Welder Qualification Test Certificate)-
Welding Procedure Qualification Record (WPQR) σε αντίθεση με την Πιστοποίηση συγκολλητή (WPQ) δεν έχει ημερομηνία λήξης και αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του κατόχου.
Η Πιστοποίηση Συγκολλητή (ή Χειριστή Μηχανής Συγκόλλησης) αφορά την επιβεβαίωση/ απόδειξη της ικανότητά του να εφαρμόσει μία οδηγία εργασίας συγκόλλησης (WPS) ώστε να διασφαλίζονται οι ποιοτικές απαιτήσεις ενός προϊόντος ή μίας κατασκευής.
Κατά την εφαρμογή μίας οδηγίας εργασίας συγκόλλησης και ανάλογα με το πρότυπο Πιστοποίησης που απαιτείται, υπάρχουν διάφορες παράμετροι που επηρεάζουν ή που μπορεί να επηρεάσουν την ποιότητα μίας σύνδεσης και ως εκ τούτου να αυξήσουν ή να μειώσουν τις απαιτήσεις ως προς τις τεχνικές δεξιότητες του συγκολλητή.
Σημειώνεται ότι σε πολλές περιπτώσεις απαιτείται η εν λόγω οδηγία εργασίας συγκόλλησης (WPS) να είναι πιστοποιημένη (PQR)
Τέτοιες παράμετροι είναι ενδεικτικά:
- Το είδος του δοκιμίου (σωλήνας ή έλασμα)
- Ο τύπος της σύνδεσης
- Το υλικό συγκόλλησης
- Το υλικό του δοκιμίου
- Η γεωμετρία του δοκιμίου
- Η θέση συγκόλλησης
- Ο τύπος του ρεύματος
Η αξιολόγηση της ικανότητας ενός Συγκολλητή μπορεί να γίνει μέσω επιτυχών δοκιμών όπου υποβάλλεται ένα δοκίμιο πιστοποίησής του, το οποίο μπορεί να είναι είτε μία συγκόλληση (ή συγκολλήσεις) παραγωγής, είτε ένα δοκίμιο πιστοποίησης.
Ο τρόπος πιστοποίησης ενός συγκολλητή εξαρτάται από το εφαρμοζόμενο πρότυπο.
Ενδεικτικά πρότυπα πιστοποίησης συγκολλητή είναι τα ακόλουθα:
EN ISO 9606-1, EN ISO 9606-2, ASME IX, API 1104, EN ISO 14732, ISO 17660-1.
Επειδή η πιστοποίηση αφορά την τεχνική επάρκεια ενός συγκολλητή και αυτή εξαρτάται μεταξύ άλλων και από την εμπειρία στο συγκεκριμένο τρόπο συγκόλλησης, η ισχύς του πιστοποιητικού θα πρέπει να ανανεώνεται ανά συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα, τα οποία ορίζονται από το εκάστοτε πρότυπο πιστοποίησης.
Σημειώνεται ότι η ύπαρξη άδειας ηλεκτροσυγκολλητή δεν σχετίζεται με την πιστοποίηση και δεν αποτελεί προαπαιτούμενο.
Η MOODY HELLAS A.E. ως Διαπιστευμένος Φορέας Ελέγχου και Κοινοποιημένος Οργανισμός στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αναλαμβάνει την Πιστοποίηση Μεθόδων Συγκόλλησης και Συγκολλητών, έχοντας εμπειρία από το 1981 και διαθέτοντας έμπειρο και πιστοποιημένο προσωπικό.
